اصول و ضوابط طراحی فرهنگسرا

در طراحی فرهنگسرا باید این نکات را در نظر داشته باشیم:

مراکز فرهنگی مکان هایی هستند که در آن فعالیت های فرهنگی و هنری و اجتماعی صورت میپذیرد.

این فعالیت ها می تواند انواع مختلفی اعم از: تئاتر، گالری های هنری، بحث های آموزشی، نگارگری، طراحی لباس را شامل باشد.

در برخی مراکز فرهنگی(فرهنگسرا) فعالیت های برون مرزی مانند جشنواره های بین المللی در رشته های گوناگون انجام می گیرد.

 

نکاتی که قبل از طراحی فرهنگسرا ها باید به آن توجه داشته باشیم:

فرهنگسرا ها در هر نقطه از زمین می تواند نیاز های فرهنگی و هنری که خود شامل زیر مجموعه هایی هستند را برطرف کند.

این فضا ها با بستر سازی مناسب برای ایجاد یک مرکز قدرتمند برای برای رشد فرهنگ هر جامعه فعالیت می کنند.

البته این فضا ها جنبه های اقتصادی هم دارد که برخی فرهگسرا ها با این هدف تاسیس می گردد.

جنبه اقتصادی فرهنگسرا ها نشانگر ظرفیت و پتانسیل بالای این مراکز است.

با نگاهی به تاریخ هر جامعه می توان به این مساله پی برد که اکثر بنا های شاخص و تاریخی هر کشور ساختمان هایی بوده اند که در بخش فرهنگی فعالیت وسیعی

داشته اند و امروزه تبدیل به آثار تاریخی جوامع شده اند.

باید به این نکته در طراحی فرهنگسرا های پی میبریم که در طراحی این ساختمان ها اصول رعایت کنیم

چون ممکن است در آینده تبدیل به یک مکان شاخص شود.

این پژوهش درتلاش است با بررسی اصول طراحی مجموعه های فرهنگی، نقش کلیدی در بهبود روند طراحی پروژه فرهنگسرا به عنوان یک اصل طراحی ایفا کند.

ریز فضا های طراحی فرهنگسرا:

لابی. کلاس های آموزشی. آمفی تئاتر، سالن تئاتر. ریز فضاهای لازم برای پشت صحنه تئاتر. سرویس های بهداشتی. گالری دائم. گالری های موقت و فصلی. آتلیه های

آموزشی. سایت رایانه. انبار. واحد های صمعی بصری. قسمت اداری( شامل: مدریرت، معاونت، مالی، سرویس بهداشتی، آبدارخانه،اتاق جلسات،  کتابخانه.رستوران و کافی

شاپ.اتاق تاسیسات و غیره…

استاندارد میزها:

استاندارد میز ها به شرح زیر است:

میز های ۱ نفره:

اندازه قابل قبول برای این مدل میزها ۶۰۰×۹۰۰ میلیمتر می باشد.این اندازه گاهی برای راحتی بیشتر خواننده تا یک متر نیز افزایش می یابد.

میزهای ۲ نفره:

میزهای ۲ نفره ای که از هم جدا نشده اند ظاهرا برای خوانندگانی که مقابل هم قرار می گیرند جذابیت زیادی ندارند ولی در صورت قرار گیری در یک سمت ابعاد پیشنهادی ۱۲۰۰×۹۰۰ میلیمتر است.

میزهای طولانی :

میز های طولانی طرفیت ۴ تا ۱۲ نفر را دارند.میزهای ۴ نفره از بروز شلوغی جلو گیری میکند و در عین حال نحوه ی قرار گیری آنها جذاب و انعطاف پذیر است.عرض آنها نباید بیشتر از ۱۲۰۰ میلیمتر کمتر باشد.فضای جانبی  نیز لازم است  ۹۰۰ میلیمتر باشد.بین میزهای موازی باید حداقل ۸۰/۱ متر فاصله تعیین شود.

نور پردازی در طراحی فرهنگسرا :

نور پردازی باید محلی راحت برای مطالعه را بوجود آورد.باعث خستگی وخیرگی نشود،میزان گرما را زیاد نکند وبه زیبایی ساختمان اضافه کند.جهت بر آوردن موارد دو نوع نور وجود دارد:

۱-نور مصنوعی ۲-نور طبیعی.

میتوان برای نور پروژه  از نور طبیعی و هم از نور مصنوعی سقفی استفاده کرد.

روشنایی توصیه شده:

اتاق ها مطالعه(روزنامه و مجلات)۲۰۰

میزهای مطالعه(کتابخانه های امانی)۴۰۰

میزهای مطالعه(کتابخانه های مرجع)۶۰۰

پیشخوان ها ۶۰۰

مخزن بسته ۱۰۰

صحافی ۶۰۰

فهرست بندی،طبقه بندی و اتاق های مخزن۴۰۰

آکوستیک:

هیچ استاندارد معینی در مورد آکوستیک کتابخانه وجود ندارد،اما اکثرا حد تراز صداهای داخلی را ۵۰ دسیبل تعیین می کنند.

تهویه ی مطبوع در طراحی فرهنگسرا :

به منظور ایجاد بهترین شرایط برای نگهداری مواد و فنون،مکان باید عاری از هر گونه گرد وغبار اعم از گاز،مایع و اسید باشد ودما و رطوبت تحت کنترل باشد،چنین شرایطی تنها با نصب دستگاه کامل تهویه مطبوع امکان پذیر است.

نکاتی که در طراحی باید در نظر بگیریم

1. تابش مستقیم نور خورشید در کتابخانه مناسب نیست,لذا باید سعی شود نور کتابخانه از طریق سمت شمال تابیده شود.
2. رعایت آرامش و سکوت در فضا با استفاده از جانمایی مناسب فضا ها و مصالح استفاده شده.
3. پهنای مسیر های رفت و آمد بایدبیشتر از یکمتر و بیست سانت و فضای میان قفسه ها باید حداقل یک متر و سی سانت عرض داشته باشد.
4. از ایجاد تقاطع با تطابق مسیر کاربران ,کارمندان و حمل کتاب بپرهیزید.
5. دوری از سر و صدا و گرد و غبار.
6. پرهیز از صلبیت فضا.
7. ایجاد فضا های انعطاف پذیر برای تغییر کاربری در آینده با کمترین هزینه ممکن.
8. توجه به محل تجمع افراد مراجعه کننده به فرهنگسرا و ایجاد فضایی برای تجمع افراد حاضر در فرهنگسرا.
9. ایجاد گالری های موقت در محل تجمع برای بازدید حداکثری.
10. توجه به شکل و ساختار پلان(خطی بودن با مرکزی بودن) با توجه به نیاز های موجود.

 گالری

فضا های نمایشگاهی یکی از مهمترین بخش های موجود در فرهنگسرا ها می باشد، زیرا می تواند روزانه افراد زیادی را جذب فرهنگسرا ها بکند.

نحوه حرکت و دسترسی یکی از مهمترین اساس طراحی گالری می باشد زیرا به فضا سازماندهی می دهد.

 

فضاهای نمایشی در طراحی فرهنگسرا

در طراحی این فضا ها باید بر اساس سلسه مراتبی عمل کرد که به عملکرد این فضا بهبود می بخشد.

از این رو باید به مسائلی چون نحوه دسترسی به فضا ها و نحوه تخلیه سالن در مواقع اضطراری دقت کرد.

نحوه شیب بندی سالن نمایش نیز باید طبق استاندارد نسبت به ابعاد فضا انجام شود.

در طراحی بخش نمایشی فرهنگسرا باید به آکوستیکی بودن فضا توجه کرد

با استفاده از متریال های آکوستیک طراحی را در نظر گرفت.

و همچنین می توان با جاگذاری مناسب در نقشه از هزینه های آکوستیک کردن فضا را کاهش دهیم.

 

فضای تجمع رو باز

در اکثر فرهنگسرا ها اگر موقیعت مناسب باشد، طراحان فضاهایی برای تجمع در محوطه در نظر می گیرند که در فصل های گرم سال مراسم و کنفرانس هایی در این مکان ها برگذار گردد.

البته این موضوع در معماری معاصر ما کاملا از یاد رفته که باید سعی شود به این امر مهم و تاثیر گذار اهمیت زیادی بدهیم.